Wie aan de grootste bankroof allertijden denkt, denkt misschien wel aan een
spannende film over het Wilde Westen van Amerika. Cowboys te paard, met
geweren aan hun schouders, die met staven dynamiet een trein hebben laten
ontsporen. Om er met jutezakken vol met geld vandoor te gaan…

Allemaal kinderspel vergeleken met wat we ondertussen toch wel als de grootste
bankroof allertijden kunnen beschouwen. Die vindt namelijk nog altijd
plaats, en wel van binnenuit. Grote kans dat ook u hiervoor opdraaien mag.

Nieuwe records bankiersbonussen
Wat is het geval? Bankiers – aan beide kanten van de oceaan – verhogen hun
vergoedingen (bonussen inbegrepen) dit jaar namelijk tot recordhoogte. Op
z’n minst een opmerkelijk gegeven, zeker wanneer u beseft dat het juist deze
groep was die zo’n grote rol speelde bij het ontstaan van de financiële
crisis. Een crisis waarvan velen ook nu de gevolgen nog altijd voelen.

Bankiers, in het bijzonder zij die actief zijn voor de grote zakenbanken,
vormen zelf een van de weinige groepen die nauwelijks onder de crisis
lijden. Sterker, in bepaalde opzichten profiteren zij er juist van…

Toverwoord: leverage
Anders dan soms verondersteld zijn bankiers veelal niet die uitmuntende
ondernemers wat hun torenhoge salarissen wellicht nog enigszins zou
rechtvaardigen. Nee, het rendement dat banken op hun uitstaande gelden
verdienen (de zogeheten ‘Return on Assets’) ligt zelfs in gunstige gevallen
niet veel hoger dan circa 1procent. Een cijfer dat de voorbije decennia
eigenlijk nauwelijks veranderd is.

Nee, het is enkel en alleen de flink opgevoerde leverage (de mate waarin met
geleend geld gewerkt wordt) die de gestegen bankwinsten verklaart. Winsten
die voor een substantieel deel vervolgens bij de bankiers zelf terecht
komen. Ook nu is het nog heel gangbaar dat een bank vele tientallen keren
haar eigen vermogen uitleent. Een soort Russische roulette eigenlijk, maar
dan anders...

Want verloopt het spelletje goed dan worden immense (boek)winsten behaald en
kunnen de vorstelijke bonussen betaald worden. Gaat het fout - en met veel
leverage is daar maar weinig tegenslag voor nodig - dan worden de
miljardenverliezen het liefst op anderen afgewenteld.

Benadeelden
Het aantal benadeelden van dit werken met extreme leverage is groot. Naast
aandeelhouders die de klos zijn wanneer het met een bank weer eens fout
loopt, wordt zeker in geval van wat grotere banken vrijwel altijd een beroep
gedaan op de belastingbetaler. Die staat daarmee feitelijk ongewild garant
staan voor deze 'bankroof van binnenuit'.

Of wat te denken van spaarders en gepensioneerden? Om te voorkomen dat banken
verder in problemen geraken, houden centrale banken de (korte) rente alweer
lange tijd op extreem lage niveaus. Leuk voor de banken die hierdoor zelf
bijna onbeperkt toegang hebben tot vrijwel gratis geld. Minder leuk voor
spaarders die klagen dat de ontvangen rente soms de vermogensbelasting (in
Nederland 1,2 procent boven een belastingvrij gedeelte) niet eens dekt.
Gecorrigeerd voor inflatie wordt veel spaargeld zo eigenlijk elk jaar steeds
minder in plaats van meer waard.

Dan is er nog een andere groep, die de immoraliteit van het huidige systeem
vermoedelijk niet eens doorziet: jongere generaties. Door de rente nu min of
meer 'gedwongen' lang op extreem lage niveaus te houden, verwachten veel
economen dat dit zal leiden tot oplopende inflatie in de toekomst. Een door
weinigen doorzien risico welke eveneens op onschuldigen afgewenteld wordt.

Al met al kan gerust gesproken worden over de grootste bankroof allertijden...
die vindt van binnenuit plaats en gaat nog altijd gewoon door.

Hendrik Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van 's
werelds beste beleggers en is tevens oprichter van warrenbuffett.nl
over de beleggingsstrategie van Warren Buffett.

Lees ook:

Meer
artikelen van Hendrik Oude Nijhuis

Volg de markten op Z24 Beurs

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl